مجتمع حوزه ای صدر (مشکوة) بر آن شده است که از سال جاری مدرسه ای با برنامه آموزشی مشکوة و تحت نظارت این مجتمع در شهر عالم پرور اصفهان دایر نماید. این مدرسه به نام امام کاظم(ع) مزین شده است. مدیریت این مدرسه بر عهده حجة الاسلام و المسلمین سید محمد علی فقیهی یکی از افراد تأثیرگذار در حرکت تحولی مشکوة می‌باشد. به همین منظور در صدد بر آمدیم تا با ایشان در این خصوص مصاحبه‌ای را ترتیب دهیم.
سؤال: از اینکه وقت خود را در اختیار ما قرار دادید تشکر می‌کنیم اگر امکانش هست در ابتدا لطف کنید و خودتان را معرفی نمایید
سید محمد علی فقیهی هستم. از اوائل طلبگی به قم آمده ام. خداوند توفیق داد و زمینه تدریس دروس از همان اوائل برایم فراهم شد. تا قبل از سال 72 به صورت متفرقه در بعضی مدارس تدریس می کردم ولی از آن سال به بعد مستمر در مدارس مختلف و در سطوح گوناگون تدریس داشته ام. این دروس شامل ادبیات و شرح لمعه و اصول الفقه و رسائل و مکاسب بوده است. هم اکنون هم که به تدریس درس خارج رسیده است. حدود ده سال از تدریسم در مدرسه معصومیهس گذشته است. چون این مدرسه، مدرسه پرجمعیتی بوده، به همین دلیل شاید نسبت به بعضی دیگر از اساتید و امثال هم رده های خودم در حوزه قم شناخته شده تر هستم.
رابطه و رفت و آمدم در این سالها با اصفهان هم برقرار بوده است. سخنرانی و برگزاری کلاس، برای بچه های دبستان، راهنمایی و دبیرستان به خصوص در تابستان ها از جمله این مشغولیت ها بوده است.
از دیگر این فعالیت ها در اصفهان جلسات قرآنی و تفسیر و جلساتی در ارتباط با آموزش و پرورش بوده است.
با مدیریت حوزه اصفهان نیز همکاری های گوناگونی داشته ام، که شامل طرح سوالات امتحانی، کنترل جلسات امتحان و تصحیح اوراق و همچنین همکاری در پذیرش حوزه و مصاحبه با ورودی های جدید بوده است.
در دو دوره انتخابات خبرگان، از اصفهان کاندیدا شدم. در دوره اول تبلیغات زیادی صورت نگرفت. ولی در دوره دوم تبلیغات بیشتری توسط دوستان صورت گرفت و در مجموع در استان اصفهان مردم شناخت بسیار خوبی از بنده پیدا کردند.
الحمدلله در قم و اصفهان خدا جایگاه و موقعیتی را به بنده داده است.
سؤال: اینطور که ما اطلاع داریم شما از خانواده‌های معروف و شناخته شده در اصفهان هستید؟
بله، خانواده فقیهی و واعظ که یک خاندان هستند، در محله برزان، سادات معروفی هستند. علمای بزرگ و شناخته شده ای در این خاندان بوده اند. که نزد آقای بروجردی و گلپایگانی و مرعشی نجفی شناخته شده بودند و بعضی از ایشان مجتهد بوده اند.
در محله ای که پدرم سکونت داشته اند و محل رفت و آمد بنده نیز هست، محله ای است که بیشترین شهید را به نسبت جمعیت در اصفهان تقدیم انقلاب کرده است. حضور علما در آن منطقه باعث توجه بیشتر مردم به دین و انقلاب و نظام بوده است و الان نیز از حیث برگزاری مجالس و تدین مردم، یکی از بهترین منطقه های شهر اصفهان است.
سؤال: از چه زمانی ارتباط شما با مشکوة آغاز شده و چه نوع همکاری با مشکوة داشته‌اید؟
از ابتدای تاسیس مشکوة، توسط دوست عزیزمان حجت الاسلام حاج ابوالقاسم، با این طرح مرتبط گردیدم. اولین ورودم به عنوان شورای علمی بود. حدود 10 نفر از دوستان و رفقا بودیم که این برنامه هفت ساله مصوب شده در مدیریت حوزه های علمیه برای طرح مشکوة را تدوین می کردیم.
در ضمن تدوین این برنامه در شورای علمی، از بنده برای تدریس در مدرسه دعوت گردید. از سال سوم شروع مشکوة (سال91)، برای تدریس وارد مجموعه شدم که تا کنون هم ادامه داشته است.
بعد از مدتی تعدادی از اعضای شورای علمی را برای شورای برنامه ریزی مدرسه دعوت کردند. با اصرار بنده را هم داخل این شورا نمودند. بعد از این که مدارس تعدادش زیاد شد، نام مجموعه به «مجتمع حوزه ای صدر» و این شورا هم به شورای مجتمع مشکوة تبدیل شد.
در کل با مجموعه در زمینه های تدریس و برنامه ریزی علمی و برنامه ریزی اجرایی- علمی همکاری داشته ام.
سؤال: برای عده ای از طلاب مشکوة هم تدریس درس خارج دارید؟
بله، الان هم برای عده ای از طلاب مشکوة مشغول به تدریس خارج هستم و انشاءالله سال آینده هم ادامه خواهد داشت.
سؤال: حضرت عالی در تدوین برنامه هفت ساله سطح مشکوة همکاری داشته‌اید به نظر شما چه مزایای را می توان برای برنامه آموزشی مشکوة برشمرد؟
در حوزه با توجه به توصیه های حضرت آقا برنامه ای تحولی نیاز بود. در این زمینه فکرهای مختلفی وجود داشت و کارهایی هم در مجموعه های گوناگون انجام شده بود.
در این مجموعه 10 نفره که سابقه تدریس در حوزه را هم داشتند، فکری کردند تا برنامه ای تحولی را پی ریزی نمایند. البته تحولی مبتنی بر اصول و مبانی و حفظ سنت های اصیل حوزه. ما نمی خواستیم از علمای سلف بیگانه شویم. اگر به این سمت برویم که اصلا برنامه، برنامه به درد بخوری نخواهد بود!
بر این اساس برنامه ای تنظیم شد. بعضی از کتب درسی را به تناسب شرائط روز عوض نمودیم. چون این کتب دیگر کارآیی لازم را نداشت.
از طرفی زمان دوره سطح را مقداری تقلیل دادیم و 10 سال تحصیل سطح عمومی حوزه را به 7 سال تغییر دادیم. این کاهش زمان برای طلبه ایجاد انگیزه می کند که همان مسیر را طی کند و زمان کمتری را صرف کند. با این قید که از طرف دیگر علمیت و سواد طلبه هم کاهش پیدا نکند. الان هم خروجی های مشکوة اگر بالاتر از حوزه های دیگر نباشند از سائر طلاب کمبودی ندارند.
از طرف دیگر تنظیم برنامه به شکلی انجام گرفت که متناسب با دانشجویان باشد. طلاب با سابقه دانشجویی بعضی مطالب را در سیر تحصیلی خود به دست آورده بودند و نیاز نبود که در حوزه تکرار شود و از جنبه ای دیگر به دلیل بالا رفتن سن و انجام کارهای علمی در دانشگاه قابلیت بالاتری در حرکت علمی داشتند و می توانستند راحت تر و سریع تر مسیر را طی کنند. برنامه جوری تنظیم شد که دانشجویان فارغ التحصیل دانشگاه وقتی وارد این طرح می شوند احساس خستگی و زدگی برایشان ایجاد نشود. اگر چه این برنامه مختص دانشجویان نیست، و برای دیپلمه هایی که گزینش خوبی برایشان صورت بگیرد، جواب داده است و مثبت ارزیابی شده است و قابلیت اجرا در میان دیپلمه های دارای ویژگی خاص هم دارد.
سؤال: به چه علت تصمیم بر این شد که در اصفهان که حوزه بسیار پر سابقه ای است، مدرسه‌ای با طرح آموزشی خاص مشکوة تاسیس شود؟
حوزه اصفهان از قدیم از حوزه های اصلی کشور و بلکه جهان اسلام بوده است. علمای بزرگی در اصفهان بوده اند و خیلی از بزرگان قم و نجف در حوزه اصفهان رشد کرده و بالیده اند. همین الان مزار خیلی از بزرگان در اصفهان وجود دارد که نشان دهنده این است که این جا یک مرکز علمی با عظمت بوده است. در این زمان هم حوزه اصفهان در میان سایر شهرهای غیر از قم حوزه پر رونقی دارد و اساتید و علمای بزرگی در آن حضور دارند. با وجود طلاب خوبی که در آنجا حضور دارند به ذهن رسید که این طرح تحولی را که مورد نظر حضرت آقا هم هست، اجرا شود. ادعا نداریم طرح کاملی است و حتما باید تکمیل شود و نقائصش برطرف گردد. ولی نقطه شروعی برای تحول است که در اصفهان هم با این سابقه حوزه ای انشاءالله پیاده خواهد شد.
همچنین اصفهان دانشگاه های مختلفی دارد، مثل دانشگاه صنعتی و خود دانشگاه اصفهان و سایر دانشگاه های دولتی و غیر دولتی. این خودش زمینه خوبی برای جذب دانشجویانی بود که می خواستند در طرح مشکوة شرکت کنند. ممکن بود کسی بخواهد در این طرح شرکت کند و محل زندگی اش در اصفهان باشد، و اگر بخواهد به شهری دیگر برود، برایش سخت باشد. به همین دلیل قرار بر این شد که این طرح در اصفهان هم برگزار شود و این افراد هم جذب مدرسه شوند.
سؤال: طرح مشکوة در کدام منطقه از استان اصفهان و در چه مدرسه ای برگزار می شود؟
حجت الاسلام و المسلمین احمد آقای کلباسی از رفقای ما، مدرسه ای در کنار مسجد حکیم در خیابان عبدالرزاق ساخته اند. خیابان حکیم، یک طرفش به نزدیک میدان امام می رسد و از طرف دیگر به خیابان عبدالرزاق می رسد. این موقعیت درست پشت بازار اصلی اصفهان قرار می گیرد. با میدان امام هم که مرکزی ترین نقطه شهر اصفهان است ارتباط دارد. خود مسجد حکیم هم که از قدیم محل برگزاری نماز جماعت آیت الله مظاهری می باشد.
کنار مسجد حکیم، یکی از اجداد آقای کلباسی دفن هستند که معروف هستند به علامه حاجی کلباسی بزرگ. کنار قبر ایشان مدرسه ای ساخته شد به نام علامه حاجی کلباسی. موافقت گردید که در این مکان طرح مشکوة اجرا شود. نام این حوزه را امام کاظم علیه الصلوة و السلام گذاشتیم که انشاءالله در محل مدرسه علامه حاجی کلباسی تاسیس می شود.
موقعیت مکانی خوبی دارد و با کیفیت خوبی هم این مدرسه ساخته شده است. این مدرسه تازه تاسیس است و جز استفاده مختصری از آن نشده است و انشاءالله اولین مدرسه طرح مشکوة در اصفهان در آنجا برگزار می شود.
مدتی است که برای تاسیس این مدرسه و اجرای طرح مشکوة با مدیریت حوزه اصفهان صحبت کرده ایم و برنامه های مشکوة و اهداف آن را به ایشان ارائه کرده ایم. اخیرا هم خدمت آیت الله طباطبایی امام جمعه و مدیر حوزه اصفهان رسیدیم و موافقت ایشان را هم گرفتیم.
سؤال: آیا طلاب مدرسه امام کاظم (ع) می‌توانند از امکانات حوزه اصفهان بهره مند شوند؟
بله، از امکانات اداری حوزه اصفهان مثل کد طلبگی و برطرف کردن مشمولیت خدمت سربازی و ... که مورد نیاز طلبه هاست، می توانند استفاده کنند و نیازی به رفت و آمد به قم و ... نیست. این مدرسه کاملا مورد پذیرش حوزه اصفهان قرار گرفته است.
سؤال: در انتها اگر نکته خاصی دارید بفرمایید.
در روزهای اخیر اینجانب به همراه ریاست مجتمع حاج آقای محمدی عراقی خدمت آیت الله مظاهری رسیدیم و بحث تأسیس مشکوة در اصفهان با ایشان در میان گذاشته شد. از قدیم که ایشان قم تشریف داشتند، با ایشان رفت و آمد داشتیم و آشنا بودیم و حتی گاهی در منزلشان خدمتشان می رسیدیم و رابطه زیادی با ایشان داشتیم. خیلی به بنده ابراز علاقه می کنند و برایم دعا می کنند.
برنامه را خدمت ایشان ارائه دادیم و با توجه به سوابق ارتباطی که با ایشان داشتیم الحمدالله برنامه را تایید کردند و ان شاالله در اصفهان مشکوة ریشه بسیار محکمی خواهد داشت.
با بعضی دیگر از بزرگان اصفهان هم این برنامه مطرح شد که خوششان آمد. به تعدادی دیگر از علمای بزرگ اصفهان انشاءالله ارائه خواهد شد تا همگی در جریان باشند.
امیدواریم که انشاءالله مدرسه ای موفق و آبرومند تحت نظر حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف داشته باشیم.
